هر روز در جامعه شاهد ارتکاب جرایم گوناگونی نظیر سرقت از خانه ها، جیب‌بری، کلاهبرداری، ضرب و جرح و ... هستیم که قانونگذار صرف نظر از اقدامات پیشگیرانه نهادهای فرهنگی، مجازات‌هایی را مد نظر قرار داده است تا افرادی که احتمال وقوع جرم از طرف آن ها وجود دارد، با اطلاع از این مجازات‌ها از ارتکاب این اقدامات خلاف بازداشته گردند.
البته اشخاص زیادی با وجود اطلاع از این مجازات‌ها، مرتکب کارهای خلاف قانون می گردند که به آن ها مجرم گفته می شود.
تعریف جرم
جرم به هر کار خلاف قانون چه فعل باشد چه ترک فعل می گویند که به وسیله ی قانونگذار برای آن مجازات در نظر گرفته شده است. چنانچه وقوع فعل یا ترک فعل مجرمانه را از نظر طول مدت تحقق آن بررسی کنیم، جرایم به 2 گروه جرم آنی و جرم مستمر تقسیم می شوند.
جرم مستمر یا متمادی جرمی می باشد که انجام فعل یا ترک آن در یک لحظه و مدت زمان کوتاهی تحقق پیدا نکرده بلکه لازمه ی تحقق آن استمرار در زمان می باشد. استمرار جرم ناشی از اراده و عزم مرتکب به شکلی می باشد که در هر لحظه جرم با همه ی عناصر تشکیل‌ دهنده ی آن تکرار شده و سوء‌نیت فاعل هر لحظه تجدید می گردد. مثل استفاده ی غیرمجاز از لباس‌های رسمی مأموران نظامی یا نشان‌ها، توقیف یا حبس غیر قانونی و پنهان کردن مال مسروقه که به شکل فعل مثبت بوده و همچنین ترک انفاق که به شکل ترک فعل محقق می گردد.
توصیف قانونی رفتار مجرمانه
جرم مستمر را می شود از توصیف قانونی رفتار مجرمانه شناسایی کرد. مثلا استفاده از نشان‌ها و امتیازات دولتی بدون مجوز قانونی، نگرفتن شناسنامه و امتناع از یاری رساندن به مصدومان و افرادی که در معرض خطر جانی می باشند و خودداری از دادن کودک سپرده شده.
تقسیم بندی جرایم به آنی و مستمر مطلق نبوده تا بشود گفت هر جرمی، مستمر یا آنی می باشد. بعضی از جرایم همیشه آنی می باشند. مثل سرقت اتومبیل
بعضی دیگر از جرایم همواره مستمر می باشند و بعضی هم گاهی اوقات مستمر و گاهی آنی می باشند. به عنوان مثال سرقت جریان الکتریسیته، مستمر بوده و قتل با اسلحه آنی می باشد ولی قتل با سم که به دفعات داده شده و با 1 بار سم دادن صورت نمی گیرد، جرم مستمر می باشد چرا که مرگ مجنی‌علیه، مرتبط با دفعات گوناگون سم دادن بوده که به شکل مستمر صورت می گیرد.
این گروه از جرایم جز گروهی می باشد که مقنن ابزار و رفتار فیزیکی به خصوصی را برای تحقیق آن بیان ننموده است پس وابسته به طبیعت جرم است و قابل تحقق به شکل آنی، مستمر یا هر 2 مورد می باشد.

تقسیم جرایم به آنی و مستمر، از نظر مدت مرور زمان، تأثیر قانون جدید، صلاحیت دادگاه، اعتبار امر مختوم و تأثیر عفو عمومی فوایدی دارد.
از نظر مدت مرور زمان
شروع مرور زمان در جرایم آنی در لحظه‌ ای می باشد که جرم تحقق پیدا کرده است. در صورتی که مرور زمان در جرایم مستمر از هنگام انقطاع رفتار مجرمانه شروع می‌شود. مثلا در جرم توقیف یا حبس غیر قانونی، شروع مرور زمان از لحظه ‌ای می باشد که فرد بازداشت ‌شده، آزاد شود یا در جرم اخفای مال مسروقه شروع مرور زمان از لحظه کشف مال نزد بزهکار می باشد.
از نظر تأثیر قانون جدید
جرم به طور معمول تابع قانونی می باشد که در هنگام وقوع آن حاکم بوده و جرایم آنی هم تابع این قانون هستند و در حقیقت اصل بر عطف به ما سبق نشدن قوانین کیفری می باشد. مقصود از عطف به ما سبق نشدن قوانین کیفری این می باشد که قاضی قادر نیست حکم قانون لاحق (جدید) را به مصادیق سابق تسری دهد و افعالی را که قبل از تصویب این قانون جرم نبوده به استناد آن مجازات نماید.
ولی در جرایم مستمر از آنجایی که جرم لحظه به لحظه و تا زمان حکومت قانون لاحق به صورت مستمر و پی در پی محقق می گردد مشمول مقررات جدید می شود هر چند این قانون شدیدتر از قانون قبلی باشد.
از نظر صلاحیت دادگاه
صلاحیت دادگاه‌ها در رسیدگی به جرایم به قلمرو جرم محدود است. به همین سبب رسیدگی به جرم آنی که در یک زمان و مکان معلوم صورت گرفته است، مثل صدور چک پرداخت ‌نشدنی در شیراز، در صلاحیت دادگاه‌های شیراز قرار دارد ولی در جرایم مستمر که امکان دارد فعل مجرمانه در مکان‌های گوناگون ادامه داشته باشد تمامی دادگاه‌هایی که جرم در قلمرو آن ها استمرار داشته، جهت رسیدگی صلاحیت دارند ولی تقدم با دادگاهی می باشد که سریع تر آغاز به رسیدگی می نماید.
از نظر اعتبار امر مختوم
در جرایم آنی چنانچه حکم محکومیت قطعی از دادگاهی صادر گردید، رسیدگی دوباره به همان دلایل و دعوی دیگر امکان پذیر نیست و پرونده مختومه گردیده ولی در جرایم مستمر از آنجایی که فعل مجرمانه مبین بقای اراده ارتکاب می باشد، بنابراین از قطعیت محکومیت اولین، تعقیب، رسیدگی و محکومیت مجدد فاعل بلا اشکال است حتی در صورتی که محکومیت اولین مشمول عفو قرار گیرد و مجرم همچنان بر هدف خود باقی بماند می شود دوباره وی را به همان دلیل تعقیب و محکوم نمود.
از نظر تأثیر عفو عمومی
در رابطه با جرم آنی مشمول عفو، محکومیت و مجازات از میان می‌رود. ولی چنانچه جرم مستمر باشد فقط به آن بخش از اعمالی که پس از اعلام عفو عمومی ارتکاب پیدا کرده است، رسیدگی می گردد. پس چنانچه جرم استفاده ی علنی از لباس‌های رسمی مأموران نظامی یا انتظامی مطرح باشد، با اعلام عفو عمومی و امتناع از استفاده از آن ها، محکومیت و مجازات منتفی می شود، ولی هنگامی که مرتکب به عملش ادامه دهد، جرم مستمر مزبور از هنگام اعلام عفو عمومی به بعد در حال وقوع به شمار رفته و حتی مشمول قانون مجازات شدیدتر نیز می گردد.
فرق جرم مستمر و جرم به عادت
جرم به عادت، جرمی بوده که عنصر مادی آن متضمن ارتکاب چندین عمل مجرمانه می باشد ولی هر کدام از آن اعمال به تنهایی قابل تعقیب نمی باشد پس جرمی بوده که از تکرار چند عمل مشابه و پی در پی حاصل می گردد، بدون اینکه عنوان تکرار جرم پیدا کند. در جرم به عادت 1 مرتبه مرتکب شدن قابل مجازات نیست بلکه تحقق آن منوط به تکرار آن حداقل دو بار می باشد.